|
SİYAH AYI | |
|
| |
Kuzey Amerika kitasinda yasayan siyah ayilarin iki farkli hayati vardir. İlkbahar, yaz ve sonbahar aylarinda düsündügü tek sey yemektir. Bir nehrin ya da gölün kiyisinda somon baligi avlarken görülebilir. Daha çok bitkilerle ve bazi kemirgenleri avlayarak beslenir. Kis geldiginde ayilar inlerine çekilir ve yaklasik dört ay süren soguk havalarda yalnizca uyurlar. Bu süre içinde ayinin vücut isisi azalir ve nefes almasi yavaslar. Adeta agir çekimde yasiyor gibidir. Havalar biraz isinmaya basladiginda yavas yavas ininden çikip yiyecek aramaya, eski gücüne kavusmaya çalisir. Siyah ayilar yalniz yasar. Ocak ya da Şubat aylarinda dünyaya gelen yavrular ancak ikinci kistan sonra anneyi birakip tek baslarina yasamaya baslarlar. | |
Siyah ayilarin hantal görünüsü aslinda aldaticidir çünkü onlar agaçlara tirmanabilen, hizli kosup yüzebilen son derece çevik hayvanlardir. Yarali olmadigi sürece insanlara saldirmazlar, ama anne ayi yavrularinin tehlike altinda oldugunu düsünürse her kosulda saldirabilir. |
|
Kuzey Amerika’daki kamp yerlerinde her zaman siyah ayilarla ilgili uyarilar vardir. Kokuya karsi çok duyarli olan siyah ayilar, özellikle yasam alanlarinin daralmasi nedeniyle yiyecek bulmakta güçlük çekerler. O zaman da yiyecek kokusu aldiklari kamp yerlerine fazla yaklasir, bazen insanlara zarar verebilirler. Bu tip yerlerin hem ayilar hem de insanlar için güvenilir olmasi amaciyla bazi kurallar konmustur. | |
 |
Örnegin kamp yerlerinde hiç kimse çöpünü çadirinin yanina koyamaz. Her kamp yerinde demirden yapilmis ve merdivenlerle çikilan ortak çöpler vardir. Böylece ayilar çöp kokusu alip çadirlara yanasamaz. Bir ayiyla karsilasildiginda ona yiyecek vermek kesinlikle yasaktir, çünkü ayi yiyecek vermeleri için insanlari kovalamaya baslayabilir. |
Böyle bir durumda yapilmasi gerekenler arasinda kosmak ya da bir agaca tirmanmak yoktur. Siyah ayi en az bir Olimpiyat yarisçisi kadar hizli kosar ve agaca sizden çok daha iyi tirmanir. Ayi size saldirirsa yapacaginiz tek sey bagirmak, ellerinizi ve kollarinizi sallayarak kendinizi oldugunuzdan büyük göstermeye çalismak, ve ayiya elinize geçen herhangi bir seyle vurmaktir. | |
|
| |
Tüm bunlar ayilarin saldirgan hayvanlar oldugunu düsünmenize neden olabilir, ama unutmayin, ayilar pek çok hayvan gibi yalnizca tehdit edildiklerini düsündüklerinde, yasam alanlarina bir yabancinin girmesi karsisinda, ya da yavrularini korumak için saldirir. Siyah ayilarin her zaman saldirgan oldugunu düsünmek ne kadar yanlissa, onlarin iki ayak üzerinde durmasini bir saldiri isareti olarak görmek de o kadar yanlistir. Ayinin iki ayagi üzerinde durmasinin tek nedeni, sizi daha iyi görebilmek ya da kokunuzu daha iyi alabilmek içindir. Ne zaman ayi dört ayak üzerinde size dogru kosmaya baslarsa, iste o zaman korkabilirsiniz. Siyah ayilarla diger ayilarin davranis biçimleri ayni degildir. Kuzey Amerika’da yasayan diger ayi türlerinden bile farklidirlar. Türkiye’de ise siyah ayi olmadigi gibi, vahsi yasamdaki ayilarin sayilari bile çok azalmistir.
| |
